Każdy koniowaty przebywający na terenie Polski powinien być zaopatrzony w Paszport. Jest to dokument identyfikacyjny zwierzęcia, w którym umieszczony jest jego opis słowny oraz graficzny, dane dotyczące hodowcy i kolejnych właścicieli.
Ten wymóg jest podyktowany troską o zdrowie ludzi i zwierząt, a reguluje go Ustawa z dn. 14 lutego 2003 r. o zmianie ustawy o zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt, badaniu zwierząt rzeźnych i mięsa, Ustawy o Inspekcji Weterynaryjnej (Dz.U. Nr 52/2003, poz. 450) oraz na podstawie Ustawy z dnia 2 kwietnia 2004r. o systemie identyfikacji i rejestracji zwierząt (Dz. U. Nr 91, poz.872) z późniejszymi zmianami.
W pozostałych gatunkach zwierząt gospodarskich zadanie oznakowania zwierząt powierzono Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.
Wyrabianie paszportu
W przypadku koni, zadanie to powierzono podmiotom prowadzącym księgi hodowlane:
Polski Związek Hodowców Koni (PZHK)
identyfikuje i wydaje paszporty koniom rasy:
- małopolskiej (m),
- wielkopolskiej (wlkp) – w tym konie wielkopolskie pochodzenia trakeńskiego,
- polski koń szlachetny półkrwi (sp),
- śląskiej (śl.),
- polski koń zimnokrwisty (z),
- huculskiej (hc),
- konik polski (kn),
- arden polski (ard.pol.),
- koniom wpisanym do księgi kuców oraz rejestru kuców i koni małych,
- koniom bez pochodzenia (źrebięta i dorosłe osobniki),
- innym koniowatym, jak zebry, osły itp.
PZHK działa poprzez Wojewódzkie/Okręgowe Związki Hodowców Koni (WZHK/OZHK) bliższe miejscu zamieszkania osób wnioskujących o paszport. Aby uzyskać paszport konia wymienionych wyżej ras należy zgłosić się do właściwego WZHK/OZHK.
Polski Klub Wyścigów Konnych (PKWK)
identyfikuje i wydaje paszporty koniom rasy:
- czystej krwi arabskiej (oo)
- pełnej krwi angielskiej (xx).
Związek Trakeński w Polsce
- identyfikuje i wydaje paszporty koniom rasy trakeńskiej.
Stowarzyszenie Hodowców i Użytkowników Kłusaków (SHiUK)
- identyfikuje i wydaje paszporty kłusakom.
Polskie Towarzystwo Kuce Szetlandzkie
- identyfikuje i wydaje paszporty kucom szetlandzkim.
Po otrzymaniu wypełnionego formularza, który właściciel może otrzymać od odpowiedniego (patrz wyżej) podmiotu, osoba upoważniona do identyfikacji koni przyjedzie do stajni i dokona opisu słownego, graficznego oraz wszczepi koniowi czip, a także pobierze należną opłatę za wykonane czynności.
W zależności od wyboru osoby zgłaszającej konia do rejestru, paszport zostanie przesłany pocztą (dodatkową opłatę ponosi zgłaszający) lub można go odebrać osobiście.
Podmiot rejestrujący koniowatego jest zobowiązany wystawić paszport w ciągu 90 dni od daty otrzymania zgłoszenia.
W przypadku śmierci konia na skutek padnięcia lub zgładzenia, właściciel jest zobowiązany w ciągu 7 dni powiadomić odpowiedni podmiot rejestrujący oraz dokonać zwrotu paszportu. Natomiast w przypadku uboju konia w rzeźni, obowiązek powiadomienia spoczywa na rzeźni.
Paszport koniowatego
Paszport koniowatego to książeczka zawierająca informację o kolejnych właścicielach zwierzęcia, jego nazwie i numerze przyżyciowym (identyfikacyjnym), jego pochodzeniu – jeżeli jest ono udokumentowane co najmniej świadectwem pokrycia klaczy.
Dalsza część paszportu to informacje dotyczące zdrowia koniowatego, szczepień i badań laboratoryjnych oraz bardzo ważna ostatnia część paszportu, w której właściciel koniowatego decyduje, czy chce ażeby jego zwierzę po ubiciu mogło być kiedykolwiek, nawet w dalekiej przyszłości, przeznaczone do spożycia przez ludzi lub, że tego nie chce.
Zdarzenia z życia koniowatego, które będą odnotowywane w paszporcie:
- Urodzenie – dla koni hodowlanych, wpis w rubrykach rodowodowych w paszporcie, wydany na podstawie świadectwa pokrycia klaczy, zastąpi „Dowód urodzenia źrebięcia”, dla koni o nieudokumentowanym pochodzeniu rubryki te będą nieuzupełnione. Zgodnie z Ustawą zgłoszenie źrebięcia do rejestru musi nastąpić w terminie 3 miesięcy od dnia urodzenia koniowatego.
- Zmiana właściciela – w ciągu 7 dni od dnia kupna, nowy właściciel koniowatego powinien zgłosić ten fakt u odpowiedniego podmiotu rejestrującego, obowiązkiem tym objęty jest również poprzedni właściciel przy zachowaniu takich samych terminów, tj. 7 dni od dnia transakcji. Zostanie dokonana zmiana w paszporcie oraz odpowiednich rejestrach koniowatych (u podmiotu rejestrującego, a następnie w Centralnej Bazie Danych Koniowatych). By przerejestrować konia, oprócz paszportu, potrzebna jest umowa kupna-sprzedaży lub pisemne oświadczenie o nabyciu koniowatego, w którym są zawarte imię i nazwisko, miejsce zamieszkania i adres albo nazwa, siedziba i adres poprzedniego właściciela koniowatego. Nowy właściciel może osobiście zjawić się ze wspomnianymi dokumentami w biurze podmiotu rejestrującego, wtedy taka zmiana zostanie wprowadzona od razu. Możliwe jest również korespondencyjne zgłoszenie zmian – w tym celu należy pocztą przesłać paszport koniowatego oraz kopię umowy kupna-sprzedaży lub oświadczenie. Uwaga!!! Umowa kupna-sprzedaży musi zawierać dane poprzedniego właściciela, w tym obowiązkowo numer pesel.
- Kastracja – również w ciągu 7 dni od zabiegu, właściwy podmiot rejestrujący powinien zostać powiadomiony o fakcie zmiany płci konia z ogiera na wałacha. Takiej zmiany w paszporcie powinien dokonać lekarz weterynarii wykonujący zabieg. Na stronie 5 w paszporcie koniowatego, w prawym górnym rogu, powinien przystawić pieczątkę, dopisać datę oraz podpisać się, a także skreślić płeć i wpisać ponad tę właściwą. Zamiast wprowadzenia zmiany w paszporcie lekarz weterynarii może wystawić zaświadczenie o wykonaniu zabiegu kastracji. Zaświadczenie takie powinno zawierać podstawowe dane konia (numer UELN, imię, maść), dane właściciela koniowatego oraz datę zabiegu. Oczywiście zaświadczenie powinno być podstemplowane i podpisane przez lekarza weterynarii.
Jeśli dokonali państwo zakupu wałacha, w którego paszporcie nie została dokonana taka zmiana, nowy właściciel powinien złożyć oświadczenie, na którego podstawie taka zmiana może zostać wprowadzona do paszportu oraz rejestru. - Podawanie weterynaryjnych produktów leczniczych – podawanie niektórych leków weterynaryjnych wiąże się z koniecznością przestrzegania okresu karencji, zanim zwierzę będzie mogło być poddane ubojowi w celu spożycia przez ludzi. Podawanie tych leków musi być odnotowane w paszporcie koniowatego przez lekarza, który leczy zwierzę. Wpisy te muszą zostać umieszczone w sekcji II, części III paszportu, wg podanego wzoru.
- Status koniowatego „Do uboju” – właściciel koniowatego może podjąć decyzję, że dane zwierzę nie może zostać poddane ubojowi w celu spożycia przez ludzi. Podjęcie takiej decyzji trzeba dobrze przemyśleć, ponieważ jest nieodwołalna. Takiemu koniowatemu można bez żadnych konsekwencji podawać leki, które posiadają okres karencji.
- Koniowaty, który został sprzedany za granicę, musi być przekazany nabywcy wraz z paszportem. Obowiązek zawiadomienia o tym fakcie właściwego podmiotu spoczywa na ostatnim polskim właścicielu konia (w przypadku obcokrajowca, który jest właścicielem konia z polskim paszportem, obowiązek spoczywa również na tej osobie).
- Konie sprowadzone z zagranicy, o ile posiadają paszporty zgodne z wymaganiami Ustawy, zachowują te paszporty jako obowiązujące. Fakt sprowadzenia takich koni należy zgłosić PZHK (we właściwym oddziale OZHK) lub w zależności od rasy konia do: Polskiego Klubu Wyścigów Konnych, Polskiego Towarzystwa Kuce Szetlandzkie w Imnie, Związku Trakeńskiego w Polsce albo Stowarzyszenia Hodowców i Użytkowników Kłusaków, w terminie 30 dni od przeprowadzenia granicznej kontroli weterynaryjnej. Adnotacja w paszporcie o właścicielu, który sprowadził konia do Polski musi być dokonana przez podmiot, który wystawił ten paszport za granicą.
Uwaga!
Zgodnie z Rozporządzeniem Komisji (WE)504/2008 z dnia 6 czerwca 2008 r. i Ustawą z dnia 25 czerwca 2009 r. o zmianie ustawy o systemie identyfikacji i rejestracji zwierząt, wszystkie konie identyfikowane po dniu 1 lipca 2009 r. muszą mieć wszczepiony transponder (czip).