Każdy koniowaty przebywający na terenie Polski powinien być zaopatrzony w Paszport. Jest to dokument identyfikacyjny zwierzęcia, w którym umieszczony jest jego opis słowny oraz graficzny, dane dotyczące hodowcy i kolejnych właścicieli.

Ten wymóg jest podyktowany troską o zdrowie ludzi i zwierząt, a reguluje go Ustawa z dn. 14 lutego 2003 r. o zmianie ustawy o zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt, badaniu zwierząt rzeźnych i mięsa, Ustawy o Inspekcji Weterynaryjnej (Dz.U. Nr 52/2003, poz. 450) oraz na podstawie Ustawy z dnia 2 kwietnia 2004r. o systemie identyfikacji i rejestracji zwierząt (Dz. U. Nr 91, poz.872) z późniejszymi zmianami.
W pozostałych gatunkach zwierząt gospodarskich zadanie oznakowania zwierząt powierzono Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.

Instrukcja opisu koni

Wyrabianie paszportu

W przypadku koni, zadanie to powierzono podmiotom prowadzącym księgi hodowlane:

• Polski Związek Hodowców Koni (PZHK) identyfikuje i wydaje paszporty
  • koniom rasy:
    
    • małopolskiej (m),
    • wielkopolskiej (wlkp) – w tym konie wielkopolskie pochodzenia trakeńskiego,
    • polski koń szlachetny półkrwi (sp),
    • śląskiej (śl.),
    • polski koń zimnokrwisty (z),
    • huculskiej (hc),
    • konik polski (kn),
    • arden polski (ard.pol.),
    • koniom wpisanym do księgi kuców oraz rejestru kuców i koni małych,
  • koniom bez pochodzenia (źrebięta i dorosłe osobniki),
  • innym koniowatym, jak zebry, osły itp.

  PZHK działa poprzez 15 Wojewódzkich / Okręgowych Związków Hodowców Koni (OZHK) bliższych miejscu zamieszkania osób wnioskujących o paszport. Aby uzyskać paszport konia wymienionych wyżej ras należy się zgłosić do właściwego OZHK.

• Polski Klub Wyścigów Konnych (PKWK) identyfikuje i wydaje paszporty koniom rasy:
  • czystej krwi arabskiej (oo) i
  • pełnej krwi angielskiej (xx).
• Związek Trakeński w Polsce identyfikuje i wydaje paszporty koniom rasy trakeńskiej.
• Stowarzyszenie Hodowców i Użytkowników Kłusaków (SHiUK) identyfikuje i wydaje paszporty kłusakom.
• Polskie Towarzystwo Kuce Szetlandzkie identyfikuje i wydaje paszporty kucom szetlandzkim.

Po otrzymaniu wypełnionego formularza, który właściciel może otrzymać od odpowiedniego (patrz wyżej) podmiotu, osoba upoważniona do identyfikacji koni przyjedzie do stajni i dokona opisu słownego, graficznego oraz wszczepi koniowi czip, a także pobierze należną opłatę za wykonane czynności.

W zależności od wyboru osoby zgłaszającej konia do rejestru, paszport zostanie przesłany pocztą (dodatkową opłatę ponosi zgłaszający) lub można go odebrać osobiście.

Podmiot rejestrujący koniowatego jest zobowiązany wystawić paszport w ciągu 90 dni od daty otrzymania zgłoszenia.

W przypadku śmierci konia na skutek padnięcia lub zgładzenia, właściciel jest zobowiązany w ciągu 7 dni powiadomić odpowiedni podmiot rejestrujący oraz dokonać zwrotu paszportu. Natomiast w przypadku uboju konia w rzeźni, obowiązek powiadomienia spoczywa na rzeźni.

Paszport koniowatego

Paszport koniowatego to książeczka zawierająca informację o kolejnych właścicielach zwierzęcia, jego nazwie i numerze przyżyciowym (identyfikacyjnym), jego pochodzeniu – jeżeli jest ono udokumentowane co najmniej świadectwem pokrycia klaczy.

Dalsza część paszportu to informacje dotyczące zdrowia koniowatego, szczepień i badań laboratoryjnych oraz bardzo ważna ostatnia część paszportu, w której właściciel koniowatego decyduje, czy chce ażeby jego zwierzę po ubiciu mogło być kiedykolwiek, nawet w dalekiej przyszłości, przeznaczone do spożycia przez ludzi lub, że tego nie chce.

Zdarzenia z życia koniowatego, które będą odnotowywane w paszporcie:

1. Urodzenie – dla koni hodowlanych, wpis w rubrykach rodowodowych w paszporcie, wydany na podstawie świadectwa pokrycia klaczy, zastąpi „Dowód urodzenia źrebięcia”, dla koni o nieudokumentowanym pochodzeniu rubryki te będą nieuzupełnione. Zgodnie z Ustawą zgłoszenie źrebięcia do rejestru musi nastąpić w terminie 3 miesięcy od dnia urodzenia koniowatego.
2. Zmiana właściciela – w ciągu 7 dni od dnia kupna, nowy właściciel koniowatego powinien zgłosić ten fakt u odpowiedniego podmiotu rejestrującego, obowiązkiem tym objęty jest również poprzedni właściciel przy zachowaniu takich samych terminów, tj. 7 dni od dnia transakcji. Zostanie dokonana zmiana w paszporcie oraz odpowiednich rejestrach koniowatych (u podmiotu rejestrującego, a następnie w Centralnej Bazie Danych Koniowatych). By przerejestrować konia, oprócz paszportu, potrzebna jest umowa kupna-sprzedaży lub pisemne oświadczenie o nabyciu koniowatego, w którym są zawarte imię i nazwisko, miejsce zamieszkania i adres albo nazwa, siedziba i adres poprzedniego właściciela koniowatego. Nowy właściciel może osobiście zjawić się ze wspomnianymi dokumentami w biurze podmiotu rejestrującego, wtedy taka zmiana zostanie wprowadzona od razu. Możliwe jest również korespondencyjne zgłoszenie zmian – w tym celu należy pocztą przesłać paszport koniowatego oraz kopię umowy kupna-sprzedaży lub oświadczenie. Uwaga!!! Umowa kupna-sprzedaży musi zawierać dane poprzedniego właściciela, w tym obowiązkowo numer pesel.
3. Kastracja – również w ciągu 7 dni od zabiegu, właściwy podmiot rejestrujący powinien zostać powiadomiony o fakcie zmiany płci konia z ogiera na wałacha. Takiej zmiany w paszporcie powinien dokonać lekarz weterynarii wykonujący zabieg. Na stronie 5 w paszporcie koniowatego, w prawym górnym rogu, powinien przystawić pieczątkę, dopisać datę oraz podpisać się, a także skreślić płeć i wpisać ponad tę właściwą. Zamiast wprowadzenia zmiany w paszporcie lekarz weterynarii może wystawić zaświadczenie o wykonaniu zabiegu kastracji. Zaświadczenie takie powinno zawierać podstawowe dane konia (numer UELN, imię, maść), dane właściciela koniowatego oraz datę zabiegu. Oczywiście zaświadczenie powinno być podstemplowane i podpisane przez lekarza weterynarii.
   Jeśli dokonali państwo zakupu wałacha, w którego paszporcie nie została dokonana taka zmiana, nowy właściciel powinien złożyć oświadczenie, na którego podstawie taka zmiana może zostać wprowadzona do paszportu oraz rejestru.
4. Podawanie weterynaryjnych produktów leczniczych – podawanie niektórych leków weterynaryjnych wiąże się z koniecznością przestrzegania okresu karencji, zanim zwierzę będzie mogło być poddane ubojowi w celu spożycia przez ludzi. Podawanie tych leków musi być odnotowane w paszporcie koniowatego przez lekarza, który leczy zwierzę. Wpisy te muszą zostać umieszczone w sekcji II, części  III paszportu, wg podanego wzoru.
5. Status koniowatego „Do uboju” – właściciel koniowatego może podjąć decyzję, że dane zwierzę nie może zostać poddane ubojowi w celu spożycia przez ludzi. Podjęcie takiej decyzji trzeba dobrze przemyśleć, ponieważ jest nieodwołalna. Takiemu koniowatemu można bez żadnych konsekwencji podawać leki, które posiadają okres karencji.
6. Koniowaty, który został sprzedany za granicę, musi być przekazany nabywcy wraz z paszportem. Obowiązek zawiadomienia o tym fakcie właściwego podmiotu spoczywa na ostatnim polskim właścicielu konia (w przypadku obcokrajowca, który jest właścicielem konia z polskim paszportem, obowiązek spoczywa również na tej osobie).
7. Konie sprowadzone z zagranicy, o ile posiadają paszporty zgodne z wymaganiami Ustawy, zachowują te paszporty jako obowiązujące. Fakt sprowadzenia takich koni należy zgłosić PZHK (we właściwym oddziale OZHK) lub w zależności od rasy konia do: Polskiego Klubu Wyścigów Konnych, Polskiego Towarzystwa Kuce Szetlandzkie w Imnie, Związku Trakeńskiego w Polsce albo Stowarzyszenia Hodowców i Użytkowników Kłusaków, w terminie 30 dni od przeprowadzenia granicznej kontroli weterynaryjnej. Adnotacja w paszporcie o właścicielu, który sprowadził konia do Polski musi być dokonana przez podmiot, który wystawił ten paszport za granicą.

Uwaga!

Zgodnie z Rozporządzeniem Komisji (WE)504/2008 z dnia 6 czerwca 2008 r. i Ustawą z dnia 25 czerwca 2009 r. o zmianie ustawy o systemie identyfikacji i rejestracji zwierząt, wszystkie konie identyfikowane po dniu 1 lipca 2009 r. muszą mieć wszczepiony transponder (czip).